Tăng Huyết Áp Thứ Phát Và Những Điều Cần Biết

Tăng huyết áp thứ phát là gì? 

Tăng huyết áp là một trong những bệnh thường gặp ở thời đại hiện nay, với tỉ lệ mắc trên 30% dân số. Huyết áp được định nghĩa là do áp lực của máu lên thành mạch, biểu hiện ở hai con số là huyết áp tâm thu và huyết áp tối thiểu. 

Theo Hội tim mạch Châu Âu, gọi là tăng huyết áp khi huyết áp tâm thu trên 140mmHg hoặc huyết áp tâm trương trên 90 mmHg hoặc cả hai.

Tăng huyết áp được chia làm hai nhóm là tăng huyết áp nguyên phát và tăng huyết áp thứ phát. Trong đó, tăng huyết áp thứ phát là tình trạng huyết áp mà bác sĩ xác định được nguyên nhân gây bệnh. Có khoảng 5-10% trường hợp được chẩn đoán. 

Nguyên nhân gây bệnh tăng huyết áp thứ phát

Như đã nói ở trên, có khoảng 5-10% trường hợp mắc tăng huyết áp thứ phát. Tuy nhiên, nếu bệnh điều trị đúng nguyên nhân thì có thể chữa khỏi. Các nguyên nhân có thể gặp như: 

• Bệnh nhân mắc các bệnh về thận như suy thận, hội chứng thận hư, viêm cầu thận,...
• Bệnh lý về nội tiết như bệnh tuyến thượng thận (một tuyến nội tiết nằm ở phía trên thận). Bộ phận này có chức năng tiết các hormon điều hòa lượng muối - nước và huyết áp của cơ thể. Khi tuyến thượng thận xuất hiện các u có thể khiến lượng hormon tăng mạnh gây tăng huyết áp. 
• Một số bệnh lý khác như cường giáp, suy giáp,...
• Người bệnh sử dụng các loại thuốc như corticoid để điều trị bệnh viêm khớp, bệnh hen suyễn, thuốc kháng viêm, giảm đau,...

Dấu hiệu nhận biết tăng huyết áp thứ phát

Ngay khi có những dấu hiệu dưới đây, người bệnh nên chú ý: 

• Nhức đầu
• Chóng mặt
• Nóng phừng mặt
• Huyết áp tăng đột ngột

Chẩn đoán tăng huyết áp như thế nào?

Để chẩn đoán tăng huyết áp, cách duy nhất là đo huyết áp. Người bệnh có thể đo huyết áp tại nhà hoặc đến phòng khám.

Ngoài ra, bệnh nhân tăng huyết cần làm 2 nhóm xét nghiệm:

Xét nghiệm tìm nguyên nhân tăng huyết áp: 

• Siêu âm bụng tổng quát: để tìm nguyên nhân bệnh lý thận, tuyến thượng thận
• Siêu âm động mạch thận: tìm hẹp động mạch thận
• Siêu âm động mạch chủ
• Xét nghiệm chức năng thận (creatinine máu, albumin niệu, tổng phân tích nước tiểu), hormone tuyến thượng thận (aldosterone máu, renin huyết tương, metanephrine máu, niệu), tuyến giáp (TSH), tuyến yên (cortisol máu, ACTH),…
• Chụp CT hoặc MRI bụng tìm u tuyến thượng thận;

Xét nghiệm đánh giá ảnh hưởng của huyết áp lên các cơ quan:

• Đo điện tim: để phát hiện rối loạn nhịp hoặc thiếu máu cơ tim 
• Siêu âm tim: đánh giá chức năng tim
• Xét nghiệm máu: chỉ số đường huyết, chức năng thận điện giải đồ, mỡ máu,...
• Đo chỉ số huyết áp cổ chân/cánh tay để tìm tắc động mạch ngoại biên

Điều trị bệnh tăng huyết áp thứ phát

Bên cạnh kiểm soát chỉ số huyết áp, người bệnh tăng huyết áp thứ phát cần điều trị nguyên nhân gây ra nó. 

Điều trị không dùng thuốc: điều chỉnh lối sống, tập thể dục, thay đổi chế độ ăn hợp lý.

Điều trị tăng huyết áp thứ phát dùng thuốc: 

• Nhóm chẹn kênh calci: gồm amlodipine, nifedipin. Nhóm này còn có tác dụng phụ bị phù chân
• Nhóm ức chế men chuyển: catopril, vasartan, losartan giúp hạ áp men chuyển. Tác dụng phụ có thể gặp là ho khan. 
• Nhóm chẹn beta giao cảm: metoprolol, bisoprolol,...
• Thuốc lợi tiểu: điển hình là lợi tiểu thiazide. Nhóm này có tác dụng gây rối loạn điện giải và chuyển hóa.

Việc lựa chọn các loại thuốc sẽ tùy theo đặc điểm của từng bệnh nhân.  

Trong quá trình điều trị, điều người bệnh cần uống thuốc đều đặn mỗi ngày. Nếu nghi ngờ tác dụng phụ do thuốc gây ra, đừng bỏ thuốc ngay mà hãy trao đổi với bác sĩ để tìm hiểu lý do và điều chỉnh thuốc thích hợp. Việc tuân thủ điều trị giúp người bệnh phòng tránh được các biến chứng lâu dài của bệnh.

Phòng ngừa bệnh tăng huyết áp thứ phát

Người bệnh tăng huyết áp cần thực hiện lối sống tốt cho sức khỏe. 

• Chế độ ăn uống lành mạnh: ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi. Bổ sung nhiều loại hạt.Thực hiện ăn ít chất béo. Không ăn nhiều đồ ăn dầu mỡ,...
• Giảm lượng muối trong bữa ăn hàng ngày. Không ăn nhiều thức ăn đóng hộp, đồ ăn chế biến sẵn. 
• Kiểm soát cân nặng, giảm cân nếu cân
• Hạn chế uống rượu bia; không hút thuốc lá
• Cân bằng cuộc sống, giữ tinh thần thoải mái
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm .

Trên đây là toàn bộ thông tin về bệnh tăng huyết áp thứ phát, các bạn cần chú ý tới. Bệnh đang ngày phổ biến và trở nên nguy hiểm. Chính vì vậy, bệnh cần được chẩn đoán và điều trị sớm để ngăn ngừa biến chứng sức khòe.